SVI BE-HA FAKULTETI I UNIVERZITETI
Nedavno je jedan portal, koji je predstavio sve univerzitete i fakultete na ovom Dunjaluku, ustvrdio kako su njegovi stručnjaci izračunali da je, prema rangiranju, Univerzitet u Sarajevu bio na prvom mjestu kada su u pitanju svi ostali Univerziteti! Inače, prema svjetskoj listi, Sarajlije zauzimaju 1820. mjesto, dok je Univerzitet u Tuzli rangiran na 3.186. poziciji. Sarajevski Univerzitet Burch je 3.686-ti, a Univerzitet u Zenici na 3.709. mjestu. Univerzitet u Banjaluci zauzimao 4.596, a Sveučilište u Mostaru na 5.094. mjestu, kao i mostarski Univerzitet “Džemal Bijedić” u istom gradu. Univerzitete imaju i Distrikt Brčko i Istočno Sarajevo.
Sarajevo School of Science & Technology je još jedan sarajevski univerzitet, a Univerzitet ima i Bihać, koji je je otvorio i Visoku školu ili Koledž, koja je vezana za industrijski i poslovni menadžment, a tu su i Univerzitet Vitez u Travniku, Koledž Banjaluka, Univerzitet Sinergija, Internacionalni Univerzitet Travnik, Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment Banja Luka, kao i Komunikološki koledž u istom gradu. Posvuda su kiptjeli slični koleži, kao kiša iz vedrog neba….Osnovan je i American University in Bosnia and Herzegovina, kao i visoke škole medicine u Prijedoru, Logos centar Mostar i Univerzitet u Bijeljini, zatim College of Computer Science and Business Communications Empirika, visoke škole Prometej i Poslovno – tehnička škola Doboj, Uslužni biznis Sokolac, Visoke škole za ekonomiju i informatiku Prijedor, Primus Gradiška, Sveučilište Hercegovina,Visoka škola za turizam i hotelijerstvo Trebinje, Škola za informacione tehnologije, ekonomiju i podduzetništvo, University College CEPS Center for Business Studies Kiseljak, Univerzitet modernih znanosti, te Međunarodni univerzitet Goražde.
Uz sve pomenute univerzitete i Visoke škole u BiH, mogli bismo nabrajati cijeli „ljetni dan do popodne“!
Najviše visoko-obrazovnih ustanova nalazi se u sklopu Univerziteta u Sarajevu. Riječ je o dvadeset i pet ustanova, a na drugom mestu, po broju fakulteta, nalazi se Univerzitet u Banja Luci, sa osamnaest različitih ustanova. Tu su i brojni drugi univerziteti i koledži i prateća ministarstva, kojih ima hejbet, što rekao narod….
Nažalost, neke naše visoko-obrazovane ustanove ne prihvata recimo… Beč. I još neki evropski centri. Slično reagiraju i neki ugledni bosansko-hercegovački centri. Istodobno, neke zemlje ne priznaju naše diplome, posebno u Zapadnoj Evropi. Riječ je o diplomama, stečenim u državi Bosni i Hercegovini, koje nisu automatski priznate u mnogim državama, posebno u Zapadnoj Evropi, posebice one stečene na određenim privatnim visokoškolskim ustanovama u BiH. Između ostalih, riječ je o Austriji, Njemačkoj, Švajcarskoj, Norveškoj, Švedskoj, Danskoj i Nizozemskoj. Pomenute države imaju stroge kriterije za priznavanje stranih diploma. Diplome nekih privatnih univerziteta u Bosni i Hercegovini, sa reputacijom, nisu takođe priznate. Recimo, kad je u pitanju Austrija, potrebna je nostrifikacija preko jedne austrijske agencije, koja često odbija ili traži dodatno obrazovanje. Slično je i u Nemačkoj, gdje se od naših podnosilaca zahtjeva traženje priznavanja diploma kroz takozvani “Anabin” sistem. I drugi Evropljani imaju stroge procedure priznavanja stranih diploma. Recimo, u Švicarskoj su potrebne dodatne provjere i/ili polaganje ispita. Najveće prepreke su za zdravstvene i nastavničke profesije. Takođe, i skandidavske zemlje zahtjevaju formalnu nostrifikaciju.
Nizozemska takođe zahtjeva da sve diplome moraju proći kroz tamošnji “Nuffic system” za vrednovanje, a zahtjevaju često i dodatne kurseve ili prakse, pogotovo za regulirane profesije. S’ druge strane, susjedne zemlje – Slovenija i Hrvatska – obavezno obavljaju nostrifikaciju, ali se diplome češće priznaju. Proces je brži ako se radi od državnim univerzitetima – UNSA, UNTZ, UNBL i druge, dok privatni fakulteti često imaju probleme.
Problemi su najčešći u stručnim i zdravstvenim zanimanjima. Na primjer, u evropskim zemljama, posebno su tražene medicinske sestre, doktori i pravnici.
Inače, najčešći razlozi odbijanja diploma iz naše domovine su niska reputacija univerziteta, posebno privatnih, nedostatak praktičnog rada ili stručne prakse, neusklađenost sa Evropskim normama, posebno u medicini, pravu i obrazovanju, a problem su i sa akreditacijom i transparantnošćima sistema.
-To je za mene bio nevjerovatan šok, nešto neopisivo, jer su mi rekli da ja ovdje, u Beču, ne mogu upisati master studij, jer oni moju diplomu ne priznaju, kazala nam je nedavno jedna neimenovana Bosanka.
Diplome iz BiH puno su obećavale, ali, Austrija to nije uvažavala.
- Na primjer, kaže ona, ukoliko univerziteti ili fakulteti u našoj domovini nisu priznati u Evropi, naši studenti sa diplomom te ustanove u Austriji ne mogu upisati magisterij, niti se, ukoliko je na bachelor studiju, može prebaciti na fakultet u toj zemlji, reče osoba A/ i zaključi:
- Sve je više studenata iz naše domovine, koji u Beču žele magistrirati, ali sa velikim žaljenjem moraju konstatovati da im diploma ne vrijedi onoliko koliko stvarno vrijedi! Smatramo da nije fer da se ljudima daju lažna obećanja, kako sa diplomom nekog privatnog univerziteta, ili školovanje mogu nastaviti bilo gdje na svijetu i smatramo da nije pošteno da se iskorištava njihov duh i njihova volja i želja da se školuju, jer ti univerziteti obično jako puno koštaju - i truda, i vremena, i najprije novca, kazala je neimenovana studentica.
Očito, za studente iz naše, ali i iz susjednih država - prevashodno Srbije i Hrvatske - često je veliki šok kada shvate da su tri ili četiri godine školovanja u domovini proveli na pogrešnoj obrazovnoj ustanovi. Doktor Heinz Kasparovsky, predsjednik austrijskog odjeljenja evropskog Centra za informisanje i priznavanje dokumenata iz oblasti visokog obrazovanja, kaže da se austrijske institucije, pri priznavanju ili odbijanju diploma iz Bosne i Hercegovine drže liste koje se mogu naći na internet stranici bh. odjeljenja ove evropske organizacije, kaže doktor Kasparovsky!
Kad su u pitanju globalna međunarodna saradnja sa Evropskom Unijom i TEMPUS projekti, u toj oblasti, saradnja je odlična sa univerzitetima iz Turske, Austrije i zemalja arapskog svijeta. Ove pomenute države nude programe, koji se fokusiraju na tehnološki razvoj.
Najveći i najstariji Univerzitet u Sarajevu osnovan je 1949. godine. Sačinjavali su ga Filozofski, Elektrotehnički, Medicinski, Pravni i Prirodno-matematički, te Akademija likovnih umjetnosti i Muzička akademija.
I drugi, naravno!
Univerzitet u Banja Luci osnovan je 1975. godine. Drugi je po veličini univerzitet u našoj domovini i sačinjavaju ga Arhitektonsko-građevinski, Mašinski, Elektrotehnički, Filološki i Prirodno-matematički i Medicinski. Univerzitet u Tuzli osnovan je 1976. godine, a činilo ga je više od deset fakulteta, uključujući Tehnološki, Farmaceutski, Edukacijsko-rehabilitacijski, Građevinski, zatim Ekonomija, Informacione tehnologije, Nastavnički fakultet i drugi. U Mostaru je Univerzitet osnovan 1977. godine, a u Zenici dvije hiljadite godine. U Istočnom Sarajevu Univerzitet je osnovan 1992. godine, na lokacijama Pale, Foča, Bijeljina, Zvornik, te Pravoslavni teološki Fakultet. U Bihaću su 1997. godine otvoreni Pravni, Biotehnički, Islamsko-pedagoški, Tehnički i drugi fakulteti.
Cijenjena ABC Djeco, osim pomenutih, u Bosni i Hercegovini je otvoreno više privatnih univerziteta. U Sarajevu je, uz podršku prijateljske Republike Turske, osnovana Fondacija “Sedef” i Studijski program na engleskom jeziku. Veliki broj mladih ljudi iz BiH studira u inozemstvu, dok raste i broj stranih studenata, koji dolaze u BiH, posebno na privatne univerzitete.
Među brojnim zajedničkim angažmanima je i Erasmus - CEEPUS- TEMPUS međunarodna saradnja sa univerzitetima iz Srbije, Austrije, Njemačke i Rusije, te aktivni istraživački centri iz oblasti ekologije, energije i obrazovanja. Tu je i Aktivni ERASMUS+ sa bilateralnim razmjenama, a tu su i partnerstva s’ univerzitetima iz Slovenije, Turske, Italije i Švedske.
Pored silne faktografije koju vam ponudismo kroz ovaj tekst vrijedi istaći da su univerziteti i fakulteti u BiH temelj razvoja znanja, kritičkog mišljenja, ekonomskog napretka i demokratskih vrijednosti. Njihova misija nije samo obrazovati, nego i doprinositi razvoju cjelokupnog društva i države Bosne i Hercegovine. Na tom putu “držimo im fige” ...
Toliko, cijenjeni Dječaci i Djevojčice o ovoj temi, kao i Vi Mladi i Vi Stari, koji mjesecima i godinama listate naše rubrike, pod naslovom ABC Djeca.
Pozdrav i Selam iz domovine, Bosne i Hercegovine!
